Mocny głos z Człuchowa. "Nie proście o salę. Zróbcie swoją.” - felieton

Ten felieton to coś więcej niż tekst. To głos osoby, która działa lokalnie, odnosi sukcesy i inspiruje społeczność, z której sama pochodzi. Pani Małgorzata Kucharska-Zemke — przedsiębiorczyni doktorantka ekonomii, radna Rady Miejskiej w Człuchowie, koordynatorka nowo powstałego Klubu Seniora Człuchów Wschód zrzeszającego ponad 100 seniorów oraz członkini stowarzyszenia „Człuchów – Każdy Jest Ważny” — napisała tekst, który porusza i daje nadzieję. Publikujemy go z dumą jako felieton społeczny na Człuchów Info. Jeśli i Ty masz coś ważnego do powiedzenia — zapraszamy do współtworzenia tego miejsca. To portal dla ludzi, którzy działają i chcą się dzielić.

Felieton:
Nasze stowarzyszenie, nasze zasady – nowa jakość dla człuchowskich seniorów

Obserwuję was od miesięcy. Widzę, jak spotykają się Państwo w salach, które ktoś inny wam użyczył. Jak składacie się po 20 złotych na kawę. Jak prosicie „Pani dyrektor, czy można by...?”. I myślę sobie: przecież Wy robicie cuda na kolanach. A gdybyście mieli skrzydła?

To, co widzę w człuchowskich klubach seniorów

Przychodzę na wasze spotkania i widzę: panią Krysię, która uczy innych haftu. Pana Janusza, który zna każdą ścieżkę w Borach Tucholskich. Panią Zosię, która pamięta, jak wyglądał Człuchów przed wojną. Widzę energię, pomysły, chęć działania.

I widzę też: salę wypożyczoną „na godzinę, bo potem przychodzi inna grupa”. Zużyty sprzęt. Marzenia o wycieczce do Krakowa, która „jest za droga”. Instruktora gimnastyki, którego „szkoda było wydawać na niego z tych naszych składek”.

Widzę potencjał marnowany przez brak struktury.

Historia, którą znacie

Pamiętacie jeszcze, jak zaczynało Człuchowskie Towarzystwo Polsko-Francuskie? Grupa znajomych, którzy lubili Francję. Spotykali się na kawę, rozmawiali o Paryżu, marzyli.

Mogli tak dalej marzyć. Zamiast tego – zarejestrowali stowarzyszenie.

Dziś? 22 rodziny pojechały do francuskiego Conches. Coroczne Dni Kultury Francuskiej. Konkurs Piosenki Francuskiej, który zna całe miasto. Nagroda krajowa – Bursztynowy Mieczyk.

Co się zmieniło? Kilka dokumentów. Rejestracja. I nagle – budżet, możliwości, szacunek.

Albo „Sabat Człuchowskich Szefowych”. Kobiety, które spotykały się przy kawie. Mogły tak zostać. Zamiast tego – założyły stowarzyszenie. Dziś organizują Lawendowy Jarmark św. Jakuba, pomagają kobietom w kryzysie, działają charytatywnie.

Różnica między marzeniem a realizacją? Formalizacja.

Co widzę w „Człuchów – Każdy Jest Ważny”

A potem widzę, co się stało niedawno. „Człuchów – Każdy Jest Ważny” – inicjatywa, która pojechała z wydarzeniami po regionie: Człuchów, Debrzno, Czarne.

W Debrznie w jedno wydarzenie zaangażowali: burmistrza, Centrum Kultury, 4 szkoły, 3 przedszkola, żłobek, OSP z trzech miejscowości, 4 Koła Gospodyń Wiejskich, Radę Kobiet, Radę Seniorów, kluby sportowe.

30 instytucji. Setki uczestników. Profesjonalni wykonawcy. Wszystko za darmo.

Pewnie zapytacie: „Jak to zrobiliście?”. Odpowiadamy: „Mieliśmy strukturę, która mogła dostać dotację z Narodowego Instytutu Wolności. Mogliśmy podpisać umowy. Mogliśmy działać oficjalnie”.

I myślę: przecież wy też możecie.

Matematyka, która was zaskoczy

Wiem, że liczycie każdą złotówkę. Wiem, że 400 złotych miesięcznie to wasz cały budżet. Kawka, ciastko, czasem coś na dekoracje.

Pozwólcie, że pokażę wam inną matematykę:

• Program „Aktywni+” (rządowy program dla seniorów): 25 000 – 250 000 zł na rok
• Dotacje z gminy Człuchów: 10 000 – 30 000 zł rocznie
• Fundusz Inicjatyw Obywatelskich: 50 000 – 100 000 zł na projekt
• PFRON (dla seniorów z orzeczeniami): 30 000 – 80 000 zł

Razem? Od 115 000 do 460 000 złotych rocznie.

Za te pieniądze możecie mieć:

• Instruktora gimnastyki trzy razy w tygodniu
• Wyjazdy do Krakowa, Gdańska, może nawet do Paryża
• Własną siedzibę z kuchnią i salą do ćwiczeń
• Warsztaty komputerowe z prawdziwym sprzętem
• Zajęcia z języków obcych
• Uniwersytet Trzeciego Wieku

Nie marzenia. Możliwości.

„Ale my tego nie potrafimy”

Słyszę to od was ciągle. „Jesteśmy za starzy”. „To za trudne”. „My się na tym nie znamy”.

Polskie Stowarzyszenie Diabetyków w Człuchowie działa od 25 lat. Założyli je seniorzy tacy jak Wy. Dziś mają koła w czterech miejscowościach i pomagają setkom chorych.

Człuchowskie Towarzystwo Polsko-Francuskie też nie znało się na formalnych strukturach. Nauczyli się. I teraz organizują wydarzenia międzynarodowe.

Pytanie nie brzmi „czy potraficie”. Pytanie brzmi: „czy chcecie dalej prosić o użyczenie sali, czy wolicie mieć swoją?”

Co was blokuje? Myślę, że brak pewności i wiary we własne możliwości

Rozmawiam z wami i słyszę obawy. Rozumiem je. Ale pozwólcie, że powiem prawdę:

„Nie poradzimy sobie z papierami”
Założenie stowarzyszenia to 3–4 godziny. Minimum 3 osoby (może być 7 dla stowarzyszenia rejestrowego). Ośrodki wspierania NGO robią to z wami za darmo. Księgowość? 150 złotych miesięcznie – mniej niż składki wszystkich członków.

„Nikt nam nie da pieniędzy”
Fundusz Inicjatyw Obywatelskich ma 70 MILIONÓW ZŁOTYCH ROCZNIE. Gmina Człuchów MUSI (to ustawa!) współpracować z NGO. Program „Aktywni+” desperacko szuka organizacji seniorskich do wspierania.

„Jesteśmy za starzy”
Prawda jest taka: wiek to atut, nie przeszkoda.

Macie coś, czego młodzi nie mają:

• Czas – nie gonicie do pracy, możecie poświęcić się działalności
• Doświadczenie życiowe – wiecie, jak rozmawiać z ludźmi, jak rozwiązywać problemy
• Sieć kontaktów – znacie ludzi w mieście, macie zaufanie społeczności
• Cierpliwość – nie chcecie szybkich sukcesów, potraficie budować długofalowo
• Mądrość – nie popełniacie błędów niedoświadczonej młodzieży
• Młodzi założyciele startupów? Często bankrutują w rok. Seniorzy prowadzący stowarzyszenia? Stabilnie działają dekadami.

Nie jesteście za starzy. Jesteście w idealnym wieku, żeby to robić.

„A jak coś pójdzie nie tak?”

W Polsce działa 80 000 stowarzyszeń. Większość to małe, lokalne organizacje prowadzone przez zwykłych ludzi. Działają bez problemów. Darmowa pomoc prawna dla NGO jest dostępna w całym kraju.

Co moglibyście robić jutro

Wyobraźcie sobie, że za rok wasza grupa to nie „klub przy ośrodku kultury”, ale Stowarzyszenie Aktywnych Seniorów Człuchowa.

Macie własną siedzibę – klub z kuchnią, salą gimnastyczną, komputerami.

Poniedziałek: Gimnastyka z instruktorem (opłaconym z dotacji)
Wtorek: Warsztaty komputerowe – uczą młodzi wolontariusze
Środa: Zajęcia kulinarne – seniorzy uczą tradycyjnych przepisów, które potem sprzedajecie na jarmarku
Czwartek: Języki obce – angielski dla początkujących
Piątek: Spotkanie z psychologiem i zajęcia relaksacyjne

Co miesiąc: Wyjazd – raz Toruń, raz Gdańsk, raz Kraków
Raz w roku: Wyjazd zagraniczny (Praga? Wiedeń? Może Paryż z Towarzystwem Polsko-Francuskim?)

Dla miasta organizujecie: Jarmark Tradycji – seniorzy pokazują zapomniane rzemiosła, gotują tradycyjne potrawy, opowiadają historie Człuchowa.

To nie fantazja. To normalność dla tysięcy stowarzyszeń seniorskich w Polsce.

List otwarty do was

Drodzy Seniorzy z człuchowskich klubów,

Widzę was. Widzę waszą energię, doświadczenie, chęć działania.

Nie jesteście za starzy. Wręcz przeciwnie – macie to, czego młodym brakuje: czas, życiowe doświadczenie, mądrość.

Nie jest to za trudne. Tysiące takich grup jak wasza przeszły tę drogę. Wszystkie mówią to samo: „Żałujemy, że nie zrobiliśmy tego wcześniej”.

Pieniądze czekają. Naprawdę. Fundusze, programy, dotacje – wszystko czeka na projekty. Problem w tym, że mogą je dostać tylko zarejestrowane organizacje.

Możecie dalej spotykać się w wypożyczonej sali. Składać po 20 złotych. Prosić o pozwolenie.

Albo możecie być tam, gdzie „Człuchów – Każdy Jest Ważny”. Gdzie Towarzystwo Polsko-Francuskie. Gdzie „Sabat Szefowych”.

Wybór należy do was.

Pierwszy krok

Jeśli po przeczytaniu tego felietonu pomyśleliście: „A może faktycznie warto spróbować?” – to jest wasz znak.

Na następnym spotkaniu zapytajcie: „Co moglibyśmy robić, gdybyśmy mieli 50 tysięcy złotych rocznie?”

Znajdźcie 3 osoby (tylko 3!), które powiedzą: „Chcę spróbować”.

Zadzwońcie do któregokolwiek działającego stowarzyszenia w Człuchowie. Poproście o 30 minut rozmowy. Każdy chętnie pomoże.

Wejdźcie na ngo.pl – tam są wszystkie instrukcje i wzory dokumentów.

Przyjdźcie do Urzędu Miejskiego – zapytajcie o program współpracy z NGO.

To wszystko. Naprawdę. Pierwszy krok to tylko rozmowa.

Na koniec

Kiedyś Człuchowskie Towarzystwo Polsko-Francuskie też było tylko grupą przy kawie. Kiedyś „Sabat Szefowych” to były po prostu znajome kobiety. Kiedyś „Człuchów – Każdy Jest Ważny” to był tylko pomysł.

Różnica między nimi a wami? Oni postawili ten jeden krok.

Za rok możecie wciąż zbierać po 20 złotych na kawę. Możecie prosić o użyczenie sali. Możecie marzyć o wycieczce do Krakowa.

Albo za rok możecie organizować wydarzenia dla całego miasta. Mieć własną siedzibę. Jechać do Paryża.

Wybór należy do was, drodzy Seniorzy.

Każdy jest ważny. Również Wy. Czas to udowodnić.

Autorka jest doktorantką ekonomii, Katedra Badań Rynku i Usług, UEP; Radna Rady Miejskiej obserwująca aktywność społeczną w Człuchowie. Regularnie uczestniczy w spotkaniach klubów seniorów i współpracuje z organizacjami pozarządowymi.

Gdzie szukać pomocy:Portal ngo.pl | Urząd Miejski w Człuchowie (czluchow.eu) | Program „Aktywni+” (gov.pl/web/premier) | Fundusz Inicjatyw Obywatelskich (niw.gov.pl)